Basa Bugis
Gambar | |
Nagara | Indonesia |
Pok | Sulawesi Selatan |
Jumlah Panutur | 4 juta |
Sistim Panulisan | Aksara Lontara Jawi Serang Latin |
Status | Lokok tipakai |
Etnis | Jolma Bugis |
Dialek | |
Kaluwarga Bahasa | 1. Austronesia 2. Melayu-Polinesia 3. Bahasa Bugis |
Bahasa say Tikahik |
Basa Bugis atawa Basa Ugi joda da salah osay basa say dipakay Jolma Bugis di provinsi Sulawesi Selatan.
Huruf
[dandani | Sunting sumbor]ᨀ ka
|
ᨁ ga
|
ᨂ nga
|
ᨃ ngka
|
ᨄ pa
|
ᨅ ba
|
ᨆ ma
|
ᨇ mpa
|
ᨈ ta
|
ᨉ da
|
ᨊ na
|
ᨋ nra
|
ᨌ ca
|
ᨍ ja
|
ᨎ nya
|
ᨏ nca
|
ᨐ ya
|
ᨑ ra
|
ᨒ la
|
ᨓ wa
|
ᨔ sa
|
ᨕ a
|
ᨖ ha
|
tetti’ riase’, ana’ i rate ◌ᨗ -i
|
tetti’ riawa, ana’ i rawa ◌ᨘ -u
|
kecce’ riolo, ana’ ri olo ᨙ -é IPA: /e/
|
kecce’ rimunri, ana’ ri boko ᨚ -o
|
kecce’ riase’, anca ◌ᨛ -e IPA: /ə/
| |
ᨊ na
|
ᨊᨗ ni
|
ᨊᨘ nu
|
ᨊᨙ né
|
ᨊᨚ no
|
ᨊᨛ ne, nang
|
pallawa ᨞
|
akhir du bagiyan ᨟
|
Diyakritik Koda rik Pabandingan antara Lontara rik Makassar
[dandani | Sunting sumbor]Virama Bima/Ende[2] |
Usulan Bugis/Makassar Modern | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Virama Alt.1[2] |
Virama Alt.3[2] |
Virama Alt.2[3] |
Glottal stop[3] | Nasal[3] | ||
n | na' | nang | ||||
ka | ga | nga | ngka | pa | ba | ma | mpa | ta | da | na | nra | ca | ja | nya | nca | ya | ra | la | wa | sa | a | ha | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bugis | |||||||||||||||||||||||
ᨀ | ᨁ | ᨂ | ᨃ | ᨄ | ᨅ | ᨆ | ᨇ | ᨈ | ᨉ | ᨊ | ᨋ | ᨌ | ᨍ | ᨎ | ᨏ | ᨐ | ᨑ | ᨒ | ᨓ | ᨔ | ᨕ | ᨖ | |
Makassar | |||||||||||||||||||||||
𑻠 | 𑻡 | 𑻢 | 𑻣 | 𑻤 | 𑻥 | 𑻦 | 𑻧 | 𑻨 | 𑻩 | 𑻪 | 𑻫 | 𑻬 | 𑻭 | 𑻮 | 𑻯 | 𑻰 | 𑻱 |
-a | -i | -u | -é[1] | -o | -e[2] | |
---|---|---|---|---|---|---|
na | ni | nu | né | no | ne | |
Bugis | ||||||
ᨊ | ᨊᨗ | ᨊᨘ | ᨊᨙ | ᨊᨚ | ᨊᨛ | |
Makassar | ||||||
𑻨 | 𑻨𑻳 | 𑻨𑻴 | 𑻨𑻵 | 𑻨𑻶 | ||
Note |
Bugis | pallawa | end of section |
---|---|---|
᨞ | ᨟ | |
Makassar | Passimbang | Akhir du bagiyan |
𑻷 | 𑻸 |
Cuntuh Tulisan
[dandani | Sunting sumbor]UDHR pasal 1
[dandani | Sunting sumbor]ᨔᨗᨊᨗᨊ ᨑᨘᨄ ᨈᨕᨘ ᨑᨗ ᨍᨍᨗᨕᨊᨁᨗ ᨑᨗᨒᨗᨊᨚᨕᨙ ᨊᨄᨘᨊᨕᨗ ᨆᨊᨙᨊᨁᨗ ᨑᨗᨕᨔᨙᨊᨁᨙ ᨕᨒᨙᨅᨗᨑᨙ᨞ ᨊᨄᨘᨊᨕᨗ ᨑᨗᨕᨔᨙᨊᨁᨙ ᨕᨀᨒᨙ᨞ ᨊᨄᨘᨊᨕᨗ ᨑᨗᨕᨔᨙᨊᨁᨙ ᨕᨈᨗ ᨆᨑᨙᨊᨗ ᨊ ᨔᨗᨅᨚᨒᨙ ᨅᨚᨒᨙᨊ ᨄᨉ ᨔᨗᨄᨀᨈᨕᨘ ᨄᨉ ᨆᨔᨒᨔᨘᨑᨙ᨞
Sininna rupa tau ri jajiangngi rilinoe nappunnai manengngi riasengnge alebbireng. Nappunai riasengnge akkaleng, nappunai riasengnge ati marennni na sibole bolena pada sipakatau pada massalasureng.
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Cuntuh Tulisan Barih
[dandani | Sunting sumbor]ᨊᨕᨗᨕᨆᨊᨗᨕᨆᨘᨒᨊ᨞ᨊᨃᨕᨑᨘ᨞ᨕᨛᨃᨔᨙᨕᨘᨓᨕᨛᨔᨚ᨞ ᨊᨔᨗᨕᨋᨙᨅᨗᨒᨕᨙ᨞ᨒᨛᨈᨙ᨞ᨄᨙᨓᨈᨚᨊᨗᨈᨊᨕᨙ᨞ᨑᨗᨕᨔᨛᨂᨗ᨞
ᨕᨛᨃᨕᨗᨔᨗᨄᨔᨆᨀᨘᨕ᨞ᨊᨕᨗᨕᨄᨍᨊᨅᨗᨒᨕᨙ᨞ᨒᨛᨈᨙ᨞ ᨄᨙᨓᨈᨊᨕᨙ᨞ᨈᨀᨚᨕᨛᨃᨈᨕᨘᨑᨗᨈ᨞ᨓᨚᨑᨚᨕᨊᨙ᨞ ᨑᨗᨈᨛᨂᨊᨄᨉᨂᨙ᨞ᨆᨔᨂᨗᨄᨘᨈᨙ᨞ᨍᨍᨗᨊᨗᨔᨗᨄᨘᨒᨘᨈᨕᨘᨓᨙ᨞ ᨈᨔᨙᨓᨊᨘᨕ᨞ᨈᨔᨙᨓᨊᨘᨕ᨞ᨕᨗᨕᨊᨑᨗᨕᨔᨗᨈᨘᨑᨘᨔᨗ᨞
ᨑᨗᨈᨕᨘᨆᨕᨙᨁᨕᨙ᨞ᨆᨔᨛᨂᨙᨂᨗ᨞ᨈᨚᨆᨊᨘᨑᨘ᨞
Naiamani ammulanna, nangka arung, Engka séuwa esso, nasianré billa’é, letté, péwattoni tanaé, Riasengngi, engkai sipasa makkua, Naia pajana billa’é, letté, péwang tanaé, takko’ engka tau rita, woroané, ritengngana padangngé, masangiputé, Jajini sipulung tauwé, tasséwanua, tasséwanua, Iana riassiturusi, ritau maégaé, masengngéngngi, tomanurung.
Poja da awal uwat na rajo-rajo. Cak tiyan di suatu harani, kilak rik gogor saling kanik (satimbal-timbalan), tanoh guyang, cak tiyan saminggu uni na juk sija. Kok losai kilak, gogor, rik gompa, tiba-tiba uwat jolma di tongah padangan bupakaian suba handak. Butingkuk da jolma-jolma di wilayah (wanua) masing-masing. Radu na tisepakati bak kaunyin jolma untuk golari (jolma sei ata-ata timbul sina) Tomanurung
- ↑ Noorduyn 1993, p. 549.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Kasalahan dilom pangutipan: Tag
<ref>
tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernamauni2
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Kasalahan dilom pangutipan: Tag
<ref>
tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernamauni
Kasalahan dilom pangutipan: Ditemukan tag <ref>
untuk kelompok bernama "note", tapi tidak ditemukan tag <references group="note"/>
yang berkaitan