Bahasa Tajik
Gambar_and_Nastaliq_(%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%DB%8C).svg) | |
| Nagara |  Tajikistan
|
| Pok | Asia Tongah |
| Jumlah Panutur | 10 juta jiwa |
| Sistim Panulisan | Alfabet Sirilik, Arab |
| Status | Lokok tipakai |
| Etnis | Jolma Tajik |
| Dialek | Madaklashti Bukhoro (Yahudi Tajik) |
| Kaluwarga Bahasa | 1. Indo-Eropa 2. Indo-Iran 3. Bahasa Persia 4. Bahasa Tajik |
| Bahasa say Tikahik | Persia, Dari |
Basa Tajik atawa Тоҷикӣ (Tojikī) dilom Basa Tajik ho diwik joda da salah osay basa say bukarabat rik Bahasa Persia, say dituturko di nagara Tajikistan.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12]
Huruf
[dandani | Sunting sumbor]Sirilik
[dandani | Sunting sumbor]| А а | Б б | В в | Г г | Ғ ғ | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Ӣ ӣ | |
| а | бе | ве | ге | ғе | де | е (йэ) | ё (йо) | же | зе | и | и-и заданок | |
| /æ/ | /b/ | /v/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /d/ | /eː/ | /jɔː/ | /ʒ/ | /z/ | /i/ | /ˈi/ | |
| Й й | К к | Қ қ | Л л | М м | Н н | О о | П п | Р р | С с | Т т | У у | |
| йи, и-и кӯтоҳ | ке | қе | ле | ме | не | о | пе | ре | се | те | у | |
| /j/ | /k/ | /q/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /ɾ/ | /s/ | /t/ | /u/ | |
| Ӯ ӯ | Ф ф | Х х | Ҳ ҳ | Ч ч | Ҷ ҷ | Ш ш | Ъ ъ | Э э | Ю ю | Я я | ||
| ӯ | фе | хе | ҳе | че | ҷе | ше | аломати сакта | э | ю (йу) | я (йа) | ||
| /ɵː/ | /f/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /ʃ/ | /ʔ/ | /eː/ | /ju/ | /jæ/ |
Latin
[dandani | Sunting sumbor]| A a | B ʙ | C c | Ç ç | D d | E e | F f | G g | Ƣ ƣ | H h | I i |
| /æ/ | /b/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /d/ | /eː/ | /f/ | /ɡ/ | /ʁ/ | /h/ | /i/ |
| Ī ī | J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | Q q | R r | S s |
| /ˈi/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɔː/ | /p/ | /q/ | /ɾ/ | /s/ |
| Ş ş | T t | U u | Ū ū | V v | X x | Z z | Ƶ ƶ | ʼ | ||
| /ʃ/ | /t/ | /u/ | /ɵː/ | /v/ | /χ/ | /z/ | /ʒ/ | /ʔ/ |
Arab
[dandani | Sunting sumbor]| ذ | د | خ | ح | چ | ج | ث | ت | پ | ب | ا |
| /z/ | /d/ | /χ/ | /h/ | /tʃ/ | /dʒ/ | /s/ | /t/ | /p/ | /b/ | /ɔː/ |
| غ | ع | ظ | ط | ض | ص | ش | س | ژ | ز | ر |
| /ʁ/ | /ʔ/ | /z/ | /t/ | /z/ | /s/ | /ʃ/ | /s/ | /ʒ/ | /z/ | /ɾ/ |
| ی | ه | و | ن | م | ل | گ | ک | ف | ق | |
| /j/ | /h/ | /v/ | /n/ | /m/ | /l/ | /ɡ/ | /k/ | /f/ | /q/ |
Ibrani
[dandani | Sunting sumbor]| גׄ | ג׳ | ג | גּ | בּ | ב | אֵי | אִי | אוּ | אוֹ | אָ | אַ | ||
| /dʒ/ | /tʃ/ | /ʁ/ | /ɡ/ | /b/ | /v/ | /e/ | /i/ | /u/ | /ɵ/ | /ɔ/ | /a/ | ||
| מ ם | ל | כּ ךּ | כ ך | י | טּ | ט | ח | ז׳ | ז | ו | ה | דּ | ד |
| /m/ | /l/ | /k/ | /χ/ | /j/ | /t/ | /s/ | /ħ/ | /ʒ/ | /z/ | /v/ | /h/ | /d/ | /z/ |
| תּ | ת | שׂ | שׁ | ר | ק | צ ץ | פּ ףּ | פ ף | ע | ס | נ ן | ||
| /t/ | /s/ | /s/ | /ʃ/ | /r/ | /q/ | /ts/ | /p/ | /f/ | /ʔ/ | /s/ | /n/ |
| Cuntuh Tulisan | Huruf Sirilik say sasuway |
|---|---|
|
דר מוקאבילי זולם איתיפאק נמאייד. מראם נאמה פרוגרמי פירקהי יאש בוכארייאן. |
Дар муқобили зулм иттифоқ намоед. Муромнома – пруграми фирқаи ёш бухориён. [13] |
| Sirilik | Latin | Latin Modern | Parsiya | IPA | Cuntuh |
|---|---|---|---|---|---|
| А а | A a | A a | اَ، ـَ، ـَه | /a/ | санг sang سَنگ /saŋg/
'batu' |
| Б б | B b | B b | ﺏ | /b/ | барг barg بَرگ /baɾg/
'bulung' |
| В в | V v | V v | و | /v/ | номвар nomvar نَاموَر /nɔmˈʋaɾ/
'tikonal' |
| Г г | G g | G g | گ | /ɡ/ | гавҳар gavhar گَوهَر /gaʋˈhaɾ/
'parmato' |
| Ғ ғ | Ƣ ƣ | G‘ g‘ | ﻍ | /ʁ/ | ғор g‘or غَار /ʁɔɾ/
'guwo' |
| Д д | D d | D d | ﺩ | /d/ | модар modar مَادَر /mɔˈdaɾ/
'umak' |
| Е е | E e | E e | ای، ـی | /e/ | шер sher شیر /ʃeɾ/
'singa' |
| Ё ё | Jo jo | Yo yo | یا | /jɔ/ | дарё daryo دَریَا /daɾˈjɔ/
'lawok' |
| Ж ж | Ƶ ƶ | Zh zh | ژ | /ʒ/ | жола zhola ژَالَه /ʒɔˈla/
'imbur' |
| З з | Z z | Z z | ﺯ، ﺫ، ﺽ، ﻅ | /z/ | замин zamin زَمِین /zaˈmin/
'bumi' |
| И и | I i, Ji ji | I i, Yi yi | اِ، ـِ، ـِه؛ اِیـ، ـِیـ | /i/ | Микоил Mikoyil مِیکَائِیل /mikoˈil/
'Mika'il' |
| Ӣ ӣ | Ī ī | Iy iy | ـِی | /í/ | зебоӣ zeboiy زیبَائِی /zebɔˈi/
'lagak' |
| Й й | J j | Y y | ی | /j/ | май may مَی /maj/
May' |
| К к | K k | K k | ک | /kʰ/ | кадом kadom کَدَام /kʰaˈdɔm/
'say' |
| Қ қ | Q q | Q q | ﻕ | /q/ | қадам qadam قَدَم /qaˈdam/
'langkah' |
| Л л | L l | L l | ﻝ | /l/ | лола lola لَالَه /lɔˈla/
'tulip' |
| М м | M m | M m | ﻡ | /m/ | марг marg مَرگ /maɾg/
'mati' |
| Н н | N n | N n | ﻥ | /n/ | нон non نَان /nɔn/
'roti' |
| О о | O o | O o | آ، ـا | /ɔ/ | орзу orzu آرزُو /ɔɾˈzu/
'harap' |
| П п | P p | P p | پ | /pʰ/ | панҷ panj پَنج /pʰandʒ/
'lima' |
| Р р | R r | R r | ﺭ | /ɾ/ | ранг rang رَنگ /ɾaŋɡ/
'warna' |
| С с | S s | S s | ﺱ، ﺙ، ﺹ | /s/ | сар sar سَر /saɾ/
'hulu' |
| Т т | T t | T t | ﺕ، ﻁ | /tʰ/ | тоҷик tojik تَاجِیک /tʰɔˈdʒik/
'Tajik' |
| У у | U u | U u | اُ، ـُ؛ اُو، ـُو | /u/ | дуд dud دُود /dud/
'hasok' |
| Ӯ ӯ | Ū ū | O‘ o‘ | او، ـو | /ɵ/ | хӯрдан xo‘rdan خوردَن /χɵɾˈdan/
'mongan' |
| Ф ф | F f | F f | ﻑ | /f/ | фурӯғ furo‘g‘ فُروغ /fuˈɾɵʁ/
'kilaw' |
| Х х | X x | X x | ﺥ | /χ/ | хондан xondan خوَاندَن /χɔnˈdan/
'ambaca' |
| Ҳ ҳ | H h | H h | ﺡ، ه | /h/ | ҳар har هَر /haɾ/
'satiyap' |
| Ч ч | C c | Ch ch | چ | /tʃʰ/ | чи chi چِی /tʃʰi/
'apiya' |
| Ҷ ҷ | Ç ç | J j | ﺝ | /dʒ/ | ҷанг jang جَنگ /dʒaŋɡ/
'porang' |
| Ш ш | Ş ş | Sh sh | ﺵ | /ʃ/ | шаб shab شَب /ʃab/
'dibingi' |
| Ъ ъ | ' | ’ | ء، ﻉ | /ʔ/ | таъриф ta’rif تَعرِیف /tʰaʔˈɾif/
'definisi' |
| Э э | E e | E e | ای، ـی | /e/ | Эрон Eron ایرَان /eˈɾɔn/
'Iran' |
| Ю ю | Ju ju | Yu yu | یُ, یُو | /ju/ | июн iyun اِیُون /iˈjun/
'Juni' |
| Я я | Ja ja | Ya ya | یَ, یَه | /ja/ | ягона yagona یَگَانَه /jaɡɔˈna/
'unik' |
Cuntuh Tulisan
[dandani | Sunting sumbor]UDHR Pasal 1
[dandani | Sunting sumbor]Тамоми одамон озод ба дунё меоянд ва аз лиҳози манзилату ҳуқуқ бо ҳам баробаранд. Ҳама соҳиби ақлу виҷдонанд, бояд нисбат ба якдигар бародарвор муносабат намоянд.
Тамоми одамон озод ба дунё меоянд ва аз лиҳози манзилату ҳуқуқ бо ҳам баробаранд. Ҳама соҳиби ақлу виҷдонанд, бояд нисбат ба якдигар бародарвор муносабат намоянд.
تمام آدمان آزاد به دنیا می‌آیند و از لحاظ منزلت و حقوق با هم برابرند. همه صاحب عقل و وجدانند، باید نسبت به یکدیگر برادروار مناسبت نمایند.
tmạm ậdmạn ậzạd bh dnyạ my̱ ậynd w ạz lḥạẓ mnzlt w ḥqwq bạ hm brạbrnd. hmh ṣḥb ʿql w wjdạnnd, bạyd nsbt bh ykdygr brạdrwạr mnạsbt nmạynd.
תמאם אדמאן אזאד בה דניא מיאינד ואז לחאז מנזלת וחקוק בא הם בראברנד. המה צאחב עקל וג׳דאננד، באיד נסבת בה יכדיגר בראדרואר מנאסבת נמאינד.
Tamomi odamon ozod ba dunjo meojand va az lihozi manzilatu huquq bo ham barobarand. Hama sohibi aqlu viçdonand, bojad nisbat ba jakdigar barodarvor munosabat namojand.
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Liyak Munih
[dandani | Sunting sumbor]Rujukan
[dandani | Sunting sumbor]- ↑ The status of the Russian language in Tajikistan remains unchanged – Rahmon RIA – RIA.ru (2009) lokok aktif
- ↑ В Таджикистане русскому языку вернули прежний статус Lenta.ru lokok aktif
- ↑ Shinji ldo. Tajik. Published by UN COM GmbH 2005 (LINCOM EUROPA)
- ↑ Lazard, Gilbert (1975), The Rise of the New Persian Language.
- ↑ in Frye, R. N., The Cambridge History of Iran, Vol. 4, pp. 595–632, Cambridge: Cambridge University Press.
- ↑ Frye, R. N., "Darī", The Encyclopaedia of Islam, Brill Publications, CD version
- ↑ Richard Foltz, A History of the Tajiks: Iranians of the East, London: Bloomsbury, 2nd ed., 2023, pp. 2–5.
- ↑ Studies pertaining to the association between Tajik and Persian include Amanova (1991), Kozlov (1949), Lazard (1970), Rozenfel'd (1961) and Wei-Mintz (1962). The following papers/presentations focus on specific aspects of Tajik and their historical modern Persian counterparts: Cejpek (1956), Jilraev (1962), Lorenz (1961, 1964), Murav'eva (1956), Murav'eva and Rubinl!ik (1959), Ostrovskij (1973) and Sadeghi (1991).
- ↑ Lazard, G. 1989
- ↑ Halimov 1974: 30–31
- ↑ Oafforov 1979: 33
- ↑ Windfuhr, Gernot. "Persian and Tajik." The Iranian Languages. New York, NY: Routledge, 2009. 423.
- ↑ Kasalahan dilom pangutipan: Tag
<ref>tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernamaRzehak2001