Basa Cham
Gambar | |
| Nagara |  Kamboja  Vietnam
|
| Pok | Asia |
| Jumlah Panutur | 320.000 |
| Sistim Panulisan | Aksara Cham |
| Status | Lokok tipakai |
| Etnis | Jolma Cham |
| Dialek | Cham Darak rik Cham Topi |
| Kaluwarga Bahasa | 1. Austronesia 2. Melayu-Polinesia 3. Chamik 4. Cham |
| Bahasa say Tikahik | Bahasa Aceh |
Basa Cham joda da basa say dipakay Jolma Cham di nagara Kamboja rik Vietnam, samakkungna basa hasa tigunako di Karajoan Champa.
Huruf
[dandani | Sunting sumbor]Konsonan
[dandani | Sunting sumbor]| ka | kha | ga | gha | ngâ | nga | ca | cha | ja | jha | nyâ | nya |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ꨆ | ꨇ | ꨈ | ꨉ | ꨊ | ꨋ | ꨌ | ꨍ | ꨎ | ꨏ | ꨐ | ꨑ |
| nja | ta | tha | da | dha | nâ | na | nda | pa | pa | pha | ba |
| ꨒ | ꨓ | ꨔ | ꨕ | ꨖ | ꨗ | ꨘ | ꨙ | ꨚ | ꨛ | ꨜ | ꨝ |
| bha | mâ | ma | mba | ya | ra | la | wa | ṣa | sa | ha | |
| ꨞ | ꨟ | ꨠ | ꨡ | ꨢ | ꨣ | ꨤ | ꨥ | ꨦ | ꨧ | ꨨ |
| -ia | -ra | -la | -ua | |
|---|---|---|---|---|
| Diyakritik | ◌ꨳ | ◌ꨴ | ◌ꨵ | ◌ꨶ |
| Cuntuh | ꨆꨳ kia |
ꨆꨴ kra |
ꨆꨵ kla |
ꨆꨶ kua |
| -k | -ng | -c | -t | -n | -p | -y | -r | -l | -w | -ṣ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ꩀ | ꩂ | ꩄ | ꩅ | ꩆ | ꩇ | ꩈ | ꩉ | ꩊ | ꨥ | ꩋ |
| -ng | -m | -h | |
|---|---|---|---|
| Diyakritik | ◌ꩃ | ◌ꩌ | ◌ꩍ |
| Tijajakko rik huruf ꨌ(ca) | ꨌꩃ | ꨌꩌ | ꨌꩍ |
Vokal
[dandani | Sunting sumbor]| a | i | u | é | ai | o |
|---|---|---|---|---|---|
| ꨀ | ꨁ | ꨂ | ꨃ | ꨄ | ꨅ |
| -ā | -i | -ī | -ei | -u | -ū | -e | -ē | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diyakritik | ◌ꨩ | ◌ꨪ | ◌ꨫ | ◌ꨬ | ◌ꨭ | ◌ꨭꨩ | ◌ꨮ | ◌ꨮꨩ | |
| Tijajakko rik huruf ꨆ(ka) | ꨆꨩ | ꨆꨪ | ꨆꨫ | ꨆꨬ | ꨆꨭ | ꨆꨭꨩ | ꨆꨮ | ꨆꨮꨩ | |
| -é | -é | -o | -ō | -ai | -ao | -â | -â | -au | |
| Diyakritik | ꨯꨮ | ꨯꨮꨩ | ꨯ | ꨯꨩ | ꨰ | ꨯꨱ | ◌ꨲ | ◌ꨲꨩ | ◌ꨮꨭ |
| Tijajakko rik huruf ꨆ(ka) | ꨆꨯꨮ | ꨆꨯꨮꨩ | ꨆꨯ | ꨆꨯꨩ | ꨆꨰ | ꨆꨯꨱ | ꨆꨲ | ꨆꨲꨩ | ꨆꨮꨭ |
Angka
[dandani | Sunting sumbor]| Angka Hindu-Arab | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Angka Cham | ꩐ | ꩑ | ꩒ | ꩓ | ꩔ | ꩕ | ꩖ | ꩗ | ꩘ | ꩙ |
| Golar | ꨔꨯꨱꩍ Thaoh |
ꨧ Sa |
ꨕꨶ Dua |
ꨆꨵꨮꨭ Klau |
ꨚꩀ Pak |
ꨤꨪꨟ Limâ |
ꨗꩌ Nam |
ꨓꨎꨭꩍ Tajuh |
ꨕꨤꨚꩆ Dalapan |
ꨧꨤꨚꩆ Salapan |
Tanda Baca
[dandani | Sunting sumbor]| Simbul | Golar | Fungsi |
|---|---|---|
| ꩜ | Spiral | Tanda awal bagiyan. |
| ꩝ | Danda | Tulisan mandok |
| ꩞ | Dobal Danda | Tulisan mandok rik nilay uncuk progresif |
| ꩟ | Tolu Danda | Tulisan mandok rik nilay uncuk progresif |
Cuntuh Tulisan
[dandani | Sunting sumbor]?
ꨕꨨꨵꩀ ꨧꨮ ꨍꨯꩆ ꨇꩈ ꨟꨮꨭ ꨕꨮꩃ ꨆꩇ ꨨꩆ ꨨꩈ ꨕꩃ ꨕꨭ ꨟꨁꨁ ꨍꨭꨢꨮꩆ ꨚꩈ ꨔꩃ ꨣꩇ ꨆꨨꨁꨃꨂ ꨝꩆ ꨔꩆ ꨇꨯꩂ ꨍꨮꨭ ꨓꨮ ꨨꩃ ꨍꨮꨭ ꨆꨯ ꨟꨶꩆ ꨕꩈ ꨌꩌ
ꨤꨨꨪꩀ ꨎꨳꨯꨮꩆ ꨕꨴꨭꩅ ꨕꨴꨭꩈ ꨨꨕꨯꩌ ꨨꨣꨬ
ꨤꨨꨪꩀ ꨧꨝꩅ ꨕꨭꩀ ꨕꨭꩈ ꨨꨕꨯꩌ ꨝꨪꨤꨩꩆ
ꨤꨨꨪꩀ ꨚꨢꨯꨩ ꨚꨕꨴꨭꩅ ꨚꨕꨴꨭꩈ ꨨꨕꨯꩌ ꨔꨭꩆ
ꨤꨨꨪꩀ ꨀꨟꨯꨮꩀ ꨧꨭꨂꩀ ꨧꨭꨂꨅꩆ ꨨꨩ ꨂꨟꨯꩉ
لحيء جييٛن؛ دروت دروي حدوٛم حغاٛي
لحيء سباة؛ دوء دوي حدوٛم بيلآن
لحيء فيوٛ؛ فدروت فدروي حدوٛم تهون
لحيء أميٛء؛ سوعوء سوعووٛن ها عوموٛر
Lahik jiên; drut druy hadôm harei
Lahik sabat; duk duy hadôm bilaan
Lahik payô; padrut padruy hadôm thun
Lahik Amêk; su-uk su-uôn ha umôr.
Mất tiền; Buồn vài ngày
Mất bạn; Buồn vài tháng
Mất gấu; Buồn vài năm
Mất mẹ; Buồn cả đời.
Loss of money; Sad for a few days
Loss of friends; Sad for a few months
Loss of girlfriend; Sad for a few years
Loss of mother; Sad for life.
Kalobonan duwit; Sodihna bih pira harani bugahan
Kalobonan orik; Sodihna bih pira bulan bugahan
Kalobonan tinaday; Sodihna bih pira tahun bugahan
Kalobonan indok; Sodihna saumur hurik.